PSİKOPATİ NEDİR?

       Psikopati, tespit edilmesi en zor rahatsızlıklardan biridir. Bir psikopat topluma karışabilir ve bunun nedeni diğer insanların, özellikle de duygusal, davranışlarını taklit etmeleridir. Bu duyguları hissetmezler. Ancak bu duyguları deneyimleyen diğer insanları incelerler.  Böylece topluma karışırlar ve diğer insanları kandırırlar. Psikopatlar, sosyal olarak kabul edilebilir davranışları öyle taklit eder ki ne zaman harekete geçeceğini belirlemek zor olabilir. Psikopatlar empati yapamazlar ama insanları kandırmak için empatik görünmeyi öğrenebilirler. Aşırı manipülatif, değişken ve vicdansızdırlar. Psikopati hakkında bilgi edinmek büyüleyici olabilir. Ancak psikopatlar zalim ve duygusuzdurlar. Başkalarını umursamazlar. Sadece kendilerini düşünürler. Hedeflerini gerçekleştirme konusunda acımasızdırlar ve başkalarının duygularını umursamamaları hedeflerini oluşturmayı ve hedeflerine ulaşmayı kolaylaştırır.  Birinin duygularını incittiği için durup suçlu hissetmeleri gerekmez. Onları istediklerine yaklaştırmadıkça sevilmeyi umursamazlar. Genetik ve çevre psikopatik özellik gelişiminde rol oynamaktadır. Örneğin, bir kişi kötü bir ortamda büyürse veya psikopatolojiye genetik yatkınlığı varsa, kişinin psikopatik özelliklere sahip olma olasılığı artar.  

       Psikopati oldukça ciddi bir rahatsızlıktır ve psikolojik tedavi gerektirir.

PSİKOPATİ VE SOSYOPATİ ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?

     Her ikisi de Antisosyal Kişilik Bozukluğu (AKB) çatısı altında değerlendirilir. Ancak “psikopat” terimi “sosyopat” teriminden farklıdır. Sosyopatlar, az da olsa empati yapabilen ve az miktarda vicdanı olan bireylerdir. Sosyopatlar genellikle çevrelerinin bir sonucudur. Bir sosyopat, antisosyal kişilik bozukluğu geliştirmelerine neden olan kaotik veya travmatik bir ortamda büyümüş olabilir. Bir sosyopat ile psikopat arasında kritik bir fark vardır; bir psikopat bu şekilde doğar; ancak bir sosyopat durumunu çevresel koşullarından geliştirir. Sosyopatlar ve psikopatlar antisosyal kişilik bozukluğu özelliklerine sahiptir. Ancak bir psikopatın durumu daha ağırdır. 

    Psikopatların sosyopatlardan bir diğer farkı ise, bir durumda bir psikopatın manipülatif ve hesaplayıcı davranırken sakin kalma eğiliminde olması ancak sosyopatların telaşlı davranmalarının daha olası olmasıdır. Psikopatlar genel olarak kişisel hedeflerine ulaştığı sürece sonuçları umursamazlar. Sosyopatlar da empati eksikliği yaşarlar. Ancak yakın bir bağ paylaştığı birine zarar vermeyi umursarlar.

PSİKOPATİNİN SEMPTOMLARI NELERDİR?

      Profesyoneller hastalarını teşhis etmek için Revize Psikopati Kontrol Listesi (PCL-R) adı verilen bir psikopat kontrol listesi kullanırlar. PCL-R, bir kişinin antisosyal kişilik bozukluğu ile mücadele edip etmediğini belirlemek için izlenebilecek bir dizi kriterdir. 1996 yılında PCL-R'ye bir alternatif olarak Psikopatik Kişilik Envanteri geliştirilmiştir. Psikologların ve psikiyatrların psikopatların özelliklerini değerlendirmesinin bir başka yolu, antisosyal kişilik bozukluğu ile ilgili bir bölüm içeren bir kitap olan DSM-5'den yararlanmaktır.

     İlk olarak psikopati özelliklerinden biri empati eksikliğidir. Psikopatların başkalarının duyguları için endişeleri yoktur. Bunun nedeni, psikopatların beynindeki duygusal bağlantıların kopmasına ve derin duyguları deneyimlememeye neden olan zayıf yollardan kaynaklanmaktadır. Psikopatlar başkalarının yüzlerindeki korkuyu da algılayamazlar ve ortalama bir insanı iğrendirecek şeylere karşı yüksek tolerans gösterirler. Bir psikopat, rahatsız edici görüntüler gösterildiğinde veya şiddetli durumlara maruz kaldığında hiçbir şekilde tepki göstermeyebilir. Psikopati belirtilerinden bir diğeri de “suçu dışsallaştırma” olarak adlandırılan bir özelliktir. Bu, bir psikopatın yaptıkları şeyler için başkalarını suçlayacağı anlamına gelir.

      Bir başka belirti, farklı bir şekilde rahatsız edici olabilecek bir uyarana fiziksel bir cevap verme eksikliğidir. Örneğin, bir araba kazası yapmak üzere olduğunu bilen birinin, kalp atışları ve nefes alıp vermesi hızlanacak ve ter bezleri harekete geçecektir. Psikopatlarda, beyin bu şekilde tepki vermez. Böylece avuç içleri terlemez, kalp atış hızı normal ve solunumu stabil kalır. 

ÇOCUKLARDA PSİKOPATİ

      Bu durum her ebeveynin en kötü kabusudur. Çocuklar, doğası gereği savunmasız ve masumdur ve duyguları yetişkinlerden daha yoğun olarak hissederler. Bir çocuğun manipülatif ve soğuk kalpli olduğu fikri çoğu insan için rahatsız edicidir. Ancak çocuklar genetik ve çevrelerinden etkilenir. Bu nedenle, antisosyal kişilik bozukluğunun genç yaşta da ortaya çıkabileceği anlaşılabilir. Çocuklarda, çocuk psikopati belirtilerini tespit etmeye çalışmak rahatsız edici olsa da, çocuğun hala küçükken yardım alması, durumun zamanla kötüleşmesini potansiyel olarak önlemede çok önemlidir. Hayvanlara işkence etmek veya diğer çocuklara zorbalık etmek gibi davranışlar, uyarı işaretleri olabilir. Bu faktörlerin durum kötüleşmeden ve çocuk büyüyüp potansiyel olarak daha kötü bir şey yapmadan önce ele alınması gerekir. Bu durumlarda, ebeveyn bu belirtileri olan bir çocuk için yardım isterse, doktor psikopatik özelliklere dönüşüp gelişmediğini görmek için bu belirtileri takip eder. Robert Hare Psikopati Kontrol Listesine ek olarak ayrıca psikopatları değerlendirmek için iki faktörlü bir model yarattı. Faktör 1 olarak manipülasyon, yüzeysel çekicilik ve empati eksikliği, Faktör 2 olarak da dürtüsellik, suçluluk ve pişmanlık gösterme eksikliğinden bahsetti. Bu model hem yetişkinlerin hem de çocukların değerlendirmesinde uygulanabilir. Bu özellikleri üç yaşından önce gösteren çocuklar, önemli davranış sorunları olan gençlere dönüşmüştür. Bir çocuğun kişiliğinin davranışlarından farklı olduğunu not etmek önemlidir. Her çocuk bir noktada ya da başka bir şekilde yaramazlık yaparken, söz konusu çocuk daha sonra kendini suçlu hissediyor mu? Bir ceza aldıktan sonra davranışlarını değiştirir mi? Paylaşmaya açık mı? Sık sık yalan söyler mi? Bu gibi endişeler bir akıl sağlığı profesyoneline danışılmalıdır. 

PSİKOPATLAR KÖTÜ MÜ?

     Psikopatların korkunç insanlar olduğu fikri doğru değildir. Psikopatlar mutlaka çok kötü olmak zorunda değildir. Vicdansız yaşamaları, onları kötü gösterebilir. Onların ahlaki olarak iyi karar verme becerilerine sahip olmaları gerekmez. İnsanlar psikopatları sinemadaki kötü adamlar olarak düşünme eğilimindedirler. Ancak psikopati gerçek insanları etkiler ve beyindeki farklılıklara bağlanır. Bir psikopat beyni hem yapı hem de fonksiyon açısından farklılıklar gösterir. Bazı psikopatlar insanları incitebilir veya onlara zarar verebilir, oysa diğerleri masumdur ve insanları manipüle etmeyi veya zarar vermeyi amaçlamaz. 

ONLİNE TERAPİYE BAŞVURMAK 

    Bir psikopat olup olmadığınızı nasıl anlayacağınızı merak ediyorsanız, bir tıbbi uzmana danışın. Bir psikopatla bir ilişki içinde veya psikopati özelliklerine sahip olduğunuzu düşünüyorsanız lisanslı bir zihinsel sağlık uzmanından yardım istemeniz önemlidir. Bir terapist ya da psikiyatr hem hastalığınızın belirtileri ve yan etkileri konusunda size hem de yaşadıklarınızı daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. İnternet bağlantınızın takdirine bağlı olarak 7 gün 24 saat hizmet veren Terapiya.co sayesinde danışmanlarımızdan birine başvurmayı düşünebilirsiniz. Online Terapi sayesinde danışmanlarımız, antisosyal kişilik bozukluğundan muzdarip olup olmadığınızı netleştirmek için psikopatların özelliklerini daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir.