PSİKOLOJİK DESTEK ALMAK İÇİN KİME BAŞVURMAK GEREKİR?

İnsan sosyal bir varlık olma özelliği ile hayatı boyunca farklı alanlarda başkalarının desteğine ihtiyaç duyar. Bu destek ihtiyacı kimi zaman bedensel ve maddi olabileceği gibi kimi zaman da psikolojiktir. Kişinin hayatında yaşadığı ve bir türlü kendi başına ya da sosyal çevresinin yardımı ile aşamadığı psikolojik sorunları daha sağlıklı bir şekilde ele almak, akıl ve ruh sağlığını geliştirilebilmek, sık sık deneyimlediği benzer döngülerin hayatı için ne anlattığını daha iyi anlayabilmek ve tüm bunları sağlıklı bir şekilde yönetebilmek kişinin yaşam kalitesini arttırmada önemli bir rol oynar. Profesyonel bir yardım arayışına girmek yalnızca zihinsel sağlığa iyi gelmekle kalmaz başka faydalara da zemin hazırlayabilir. Örnek olarak, iyi bir ruhsal sağlık; uyku alışkanlıklarını, bağışıklık sistemini iyileştirerek ve ağrı seviyelerini azaltarak fiziksel sağlığı olumlu etkileyebilir. Bunun yanında odaklanmayı ve üretkenliği arttırarak işleri zamanında halledebilmek için gerekli olan motivasyonu sağlayabilir.

Psikolojik destek ile ilgili bir arayışa geçmeden önce bilinmesinde fayda olan diğer bir konu ise psikoterapi ve danışmanlık arasındaki farktır.

Psikoterapi ve Psikolojik Danışmanlık arasındaki Farklar:

Psikoterapi, klinik psikolog unvanını almış ya da psikiyatri eğitimi ile beraber en az bir terapi eğitimini almış psikiyatristler tarafından yapılabilmektedir. Psikoterapi yapabilen uzmanlar, uzun ve derinlemesine bir eğitim sürecinden geçtikten sonra aldıkları “psikoterapist” unvanları ile danışanların ya da hastaların; duyguları, düşünceleri, kendilerine dair algıları ve geçmiş hikayeleri eşliğinde kendi yaşantılarını derinlemesine keşfetmelerine destek olurlar. 

Danışmanlık hizmeti ise asıl olarak psikolojik danışmanlar tarafından sağlanmaktadır. Psikolojik danışmanlık psikoterapi ile karşılaştırıldığında daha gündelik yaşam problemleriyle başa çıkmaya yardımcı olmaya yönelik, daha kısa süreli ve daha yönlendirmeye açık bir psikolojik destek yoludur. 

Psikolojik Destek için Kimlere Başvurmak Gerekir?

Psikolojik destek veren profesyoneller; hastaneler, toplum ruh sağlığı klinikleri, okullar ve özel muayenehaneler gibi merkezlerde çalışırlar. Sağlık hizmetleri profesyonellerinin iş unvanları ve uzmanlıkları değişkenlik göstermektedir. Farklı uzmanlık ve eğitim alanları incelendiğinde doğru uzmanı bulmak daha kolaydır. Ruh sağlığı çalışanları (klinik psikolog, psikolojik danışman, psikiyatrist vb.), bireyin düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını daha iyi anlamasına ve bunlarla başa çıkmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, kişilere rehberlik sunabilir ve bir kişinin yaşam hedeflerine ulaşma becerisini geliştirmeye yardımcı olabilirler. 

Psikolog: Psikoloji lisans eğitimi üzerine ilgili mevzuata göre Bakanlıkça uygun görülen psikolojinin tıbbi uygulamalarıyla ilgili sertifikalı eğitim almış ve/veya yeterliliğini belgelemiş psikologlar, klinik psikoloğun sorumluğunda test teknik ve yöntemlerini uygular ve raporlar, hasta görüşmesi yapar. Psikolojik rehabilitasyon hizmeti, afet ve kriz ile özel alanlara yönelik psikolojik destek hizmeti verir. Taburcu olan hastaların izlem, görüşme, danışmanlık hizmetlerine katkı sağlar. Çalıştıkları kurumlarda diğer çalışanlara yönelik psikolojik destek eğitimleri verir. Psikoteknik değerlendirme yapar.

Klinik Psikolog: Ulusal mevzuata göre psikoloji veya PDR lisans mezunu olup klinik psikoloji alanında yüksek lisans derecesi alanlar ile diğer lisans programlarından mezun olup klinik psikoloji alanında hem yüksek lisans hem de doktora derecesini (iki düzeyi eksiksiz) alanlar “klinik psikolog” unvanı kullanabilir. 

Klinik Psikologlar müdahale gözlem ve bazı görüşme tekniklerini kullanır. Aynı zamanda zekâ, kişilik, gelişim, nöropsikolojik testler, ilgi, tutum ve uyum envanterleri gibi araçları uygulayıp yorumlayabilmesi adına eğitilirler. Ölçme ve değerlendirme bilgisi dahilinde, verilen psikolojik hizmetlerin ya da eğitim programlarının etkinliğinin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar/araştırmalar yapabilirler. Toplum ruh sağlığını korumaya yönelik faaliyetlere katılır, katkı sağlarlar. Gerekli durumlarda bireyler ya da aileler için krize müdahale, travma ve afetlerde bireysel/grup psikolojik yardım ya da eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar ve/veya yapılmasını önerebilirler. 

Psikolojik Danışman: Eğitim fakültelerinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümlerinden mezun kişilerdir. Sağlık alanı dışında başta eğitim kurumlarında olmak üzere danışmanlık ve rehberlik verme görevlerini üstlenirler. Ayrıca ruhsal hastalığı olmayan kişilere yaşam sorunlarıyla daha iyi başa çıkmalarını sağlamaları için danışmanlık verirler. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında aile hekimi, psikiyatri birimlerinde psikiyatri hekimi denetiminde çalışırlar. Danışmanlık ve rehberlik dışında psikiyatrik hastalıkların tanı ve tedavi süreçlerinde yer alamazlar. Danışmanlar bilimsel geçerliliği kabul edilmiş uluslararası geçerliliği olan standardize eğitim aldıklarını belgelendirdikleri takdirde ilgili alanda bazı terapi yaklaşımlarını psikiyatri hekimi sorumluluğunda uygulayabilirler. 

Psikiyatristler: Tıp fakültesini bitirdikten sonra, uzmanlık alanı olarak ruh sağlığı ve hastalıklarını seçen hekimlerdir. Tanı koyma ve tedaviye eşlik eden ilaçları reçetelendirme yetkisine sahiptirler. Psikiyatristler, Psikiyatrik sorunların tanı ve tedavisi hakkında bilimsel ve tıbbi temeller üzerinde güncel, gerçekçi çözümler üretmektedirler. Tıbbi yaklaşımın özünde sorunun doğru tanımlanması en önemli husustur. Gerçekçi çözümler ancak sorunu doğru anlama ve doğru tanımlar üzerinden üretilebilir.

Bireyin yardım arama kararı alması zor olabilir ve kişi bir psikoloğa, psikolojik danışmana veya psikiyatriste ulaşma konusunda rahat hissetmeyebilir, bir süredir içsel olarak mücadele ettiği sorunlarla yüzleşme konusunda çekinceleri olabilir veya bunun için ödeme yapma konusunda endişelenebilir. Bazı insanlar tarafından psikolojik sorunların bir etiketlenme olduğu düşünülse de ruhsal sağlığa önem vermenin fiziksel sağlığa dikkat etmek kadar önemli olduğu unutmamalıdır. 

Psikolojik destek almanın faydalı olduğu bazı örnek durumları aşağıda bulabilirsiniz:

1.      Son zamanlarda “kendiniz gibi” hissetmemek, 

2.      İntihar / kendine zarar verme gibi düşüncelere sahip olmak

3.      Bir maddeye karşı bağımlı olduğunu hissetmek

4.      Sevdiğiniz birinin ölümü, ciddi bir ayrılık, işsizlik, evlenme, doğum gibi büyük bir yaşam değişikliğine sahip olmak 

5.Travmatik bir olay (kaza, fiziksel veya cinsel istismar, ihmal ) deneyimleme

6.Yakın bir ilişkinizin tekrar eden bir acı kaynağı haline dönüşmüş olması

7. Kontrolünüzün ötesine geçen ve sizi zorlayıcı davranışlara (aşırı tüketim, kumar, aşırı yemek vb.) sahip olmak 

Bu liste kapsamlı olmasa da, en yaygın sorunlardan ve endişelerden bazılarını içermektedir. Sizin destek ihtiyacınız her ne sebeple olursa olsun öncelikle bu yolculukta uzmanların size eşlik etmek, zorluklarınızı daha iyi görebilmek ve daha sağlıklı şekilde yönetebilmek için bir rehber olduğunu unutmayınız. Terapiya Online Terapi Platformu olarak amacımız; size bu yolculukta eşlik edebilecek alanında uzman, güvenilir, gerekli eğitimlerden geçmiş, kendilerini geliştiren, ruhsal sağlığınızı dengelemeye yardımcı olacak araçlara ve kaynaklara sahip olan uzmanlarımızı sizlerle bir araya getirmektir. Bunun için, tüm uzmanlarımızın özgeçmişlerine sitemiz üzerinden ulaşabilir, kendi içsel yolculuğunuza eşlik edecek uzmanımızı daha iyi tanıyabilmek için ücretsiz ön görüşme yapabilirsiniz.

KAYNAKÇA

https://www.psikolog.org.tr

World Health Organization (2005), Psychosocial support for children and adolescents