Terapi Neden Ücretli Olmalı?

Terapi ücreti, özellikle tedavinin başlangıcında, terapistlerin ve danışanların karşılaştığı en karmaşık sorunlardan olabilmektedir. Ücret, psikoterapiyi tanımlayan en önemli parametrelerden biridir. Danışan ve terapistlerin arasındaki ilişkinin iş boyutunu tanımlama anlamında önemli bir sınırdır. Bu nedenle ücret ve ücret düzenlemesi, seans sürecinin doğası ve danışan-terapist ilişkisinin sınırının önemli belirleyicileridir. Terapistler, ücretlerle ilgili etik hususları dikkate almalıdır. Terapistler, ücret yapısı konusunda danışanlarla mümkün olan en kısa sürede bir anlaşmaya varmaya çalışmalıdır. Çoğu terapist belirli bir sabit oran üzerinde bir anlaşmaya varırken, diğerleri danışanların geliri veya diğer konularla değişen bir oran üzerinde durmaktadır. Düzenlemenin ne olduğuna bakılmaksızın, terapistler anlaşmayı ve gerektiğinde gerekçesini belgelemeye çalışmalıdır.

Terapistlerin ücret ile ilgili konularda esnek ve duyarlı olmaya çalışmaları da önemlidir. Bazı danışanların terapi ücretinin tamamını karşılamaya maddi durumları yetmeyebilir. Bazen de devam eden terapi süreçlerinde danışanların maddi durumları değişebilir. Danışanlar işlerini, evlerini kaybedebilirler, hastalanırlar veya beklenmedik yeni maddi yüklerle karşı karşıya kalabilirler. Böyle durumlara terapistler, danışanların yaşamlarındaki değişiklikleri karşılamak için ücret düzenlemelerini değiştirmeye karşı açık ve esnek olabilirler.  

Danışanlar arasında, terapi için daha fazla ödeme yapan danışanların terapistlerinin kendilerine daha çok değer verdiği ve klinik çalışmalardan daha fazla yararlanacağı yönünde bir görüş vardır. Ancak, etik kurallar çerçevesinde terapistin danışanlar arasında alınan ücret doğrultusunda değer verme gibi bir konu söz konusu olmamaktadır. Bu alanda gerekli olan eğitimlerini tamamlamış tüm terapistler danışanlarına yaklaşımları doğrultusunda danışanlarına, yardımcı olabilecekleri en iyi şekilde hizmet sunmaları gerekir.

 Ücret bazı danışanlar için bir endişe kaynağı olabilir. Fakat aynı zamanda danışanlar için bir motive kaynağıdır. Bu sebeple ücretsiz terapi hizmetine başlayan danışanlar seans erteleme, terapiyi yarıda bırakma gibi eğilimlerde bulunabilirler. Ancak bazı görüşlere göre, terapiye ücret ödeyen danışanlarda bu davranışların görülme sıklığının daha az olduğu bilinmektedir. Terapi hizmeti için sembolik de olsa bir değer belirlemek, danışanların bu konudaki bakış açılarına etki edebilir. Danışanların terapi sürecine kendileri için girdiğini düşünmeleri ve bunun için çalışıyor olduklarını fark etmesi seanslarda görüştükleri konulara daha ağırlık vermelerine sebep olabilir. Bu sebeple kendilerini değişime daha açık hissedebilirler. Bu durum da danışanların içsel motivasyonlarının artmasına, bu sürecin kendi sağlıkları açısından değerli olduğunu bunun yanında kendi gelecekleri için bir adım attıklarını fark etmelerine sebep olur.

Ücret aynı zamanda klinik bir konudur. Terapi sürecinde terapist ve danışan arasındaki para alışverişi ilişkiye farklı ve önemli bir dinamik kazandırmaktadır. Terapistlerin çalıştıkları yöntemlere göre bazı terapi süreçlerinde ödemeler sekreterler tarafından düzenlenirken bazılarında direkt olarak ödemenin terapiste yapılması uygun görülmektedir. Ücreti direkt olarak terapist-danışan arasındaki ilişkiye dahil eden terapi modellerinde, bu alışverişin ilişki içinde birçok dinamiği yansıttığı öngörüsü bulunmaktadır. Danışanın ücreti ilk kabul ettiği andan her seansta ücret ödemesi ile ilgili tutum ve davranışlarının danışana dair birçok şey anlattığı düşünülür. Danışanın bilinçli olmadan yaptığı tüm bu anlatım terapist için terapi sürecinde işlenebilecek önemli gözlemleri oluşturabilmektedir. Ancak bazı diğer yaklaşımlarda, paranın terapist ve danışan arasındaki ilişkide direkt yer kaplaması yerine sekreter gibi bir aracı ile yönetilmesinin daha uygun olduğu düşünülmektedir. Terapiya.co gibi online platformlarda ise bu süreç daha kurumsal olarak yürütülmekte terapistin çalışma modelinden ayrı olarak platformun standart ilkelerine göre yönetilmektedir.

KAYNAKÇA

Tudor, K. (1998). Value for money?: issues of fees in counselling and psychotherapy. British Journal of Guidance and Counselling, 26(4), 477-493.

Doherty, S. (2012). Money in therapy: Private practitioners’ experiences and perceptions of charging for counselling-a qualitative study.