DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU NEDİR?

    DEHB her yaştan insanı etkileyen zihinsel bir sağlık sorunudur. Genellikle huzursuzluk ve hiperaktivitenin yanı sıra görevlere odaklanma yeteneğinin olmaması ile karakterize edilir. DEHB çocukları ve yetişkinleri etkiler. Bazı semptomlar örtüşür ancak diğerleri yaşa göre değişkenlik gösterir. DEHB'li birçok kişi genellikle yanlış anlaşıldığını hisseder çünkü semptomları onların dikkatsiz veya kaba görünmelerine sebep olur. Diğer insanları kırmaya çalışmazlar, sohbete katılma sıralarını beklemek, okul çalışmalarına veya işlerine odaklanmakta zorlanmak gibi bazı davranışlarda zorluk çekerler. Bireyin kaç yaşında olduğuna bakılmaksızın, DEHB tedavi edilmezse, bu durumu yaşayan kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Bazı insanlar DEHB'nin kötü ebeveynliğin bir sonucu olduğunu ve gerçek bir zihinsel sağlık teşhisi olmadığını iddia ediyor. Ancak araştırmalar DEHB'li çocukların diğer çocuklardan farklı işlev gören beyinlere sahip olduğunu kanıtlamıştır. DEHB tedavisinde kullanılan teknikler değişkendir, ancak davranışçı terapi ve ilaçlar, bozukluğu tedavi etmek için sıklıkla birlikte kullanılır.

DEHB'NİN YAYGIN BELİRTİLERİ NELERDİR?

    Çocuklarda görülebilecek bazı DEHB belirtileri şunlardır:

Sözü kesme - DEHB olan bir çocuk, düşüncelerini söylemeden önce diğer kişinin bitirmesini beklemekte zorlanır.

Sıralarını bekleme - DEHB olan bir çocuk, atıştırma zamanını ya da oyun alanında oyuncaklarla oynamak için sıra beklemekte zorluk çeker.

Odaklanma güçlüğü - DEHB olan bir çocuk, sınıfta olup bitenleri veya başka bir kişinin ona söylediklerini fark etmeyebilir ya da bu durumlara karşı ilgisiz görünebilir.

Kaçınma – DEHB olan bir çocuk, sıradan bir görevi yerine getirmekten kaçınabilir çünkü onunla ilgilenmeyebilir ya da çok zor gelebilir.

Unutkan olmak – Çocuklarda görülen Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun en yaygın semptomu unutkan olmaktır. Bazı çocuklar ödevlerini veya çantalarını okulda unutabilir.

    Yetişkinlerde, odaklanma veya söz kesme gibi çocuklarda görülenlerle örtüşen DEHB belirtileri vardır. DEHB görülen bireyler sıkıcı işlerle uğraşmakta zorlanırlar çünkü kolayca sıkılırlar ve uyarılmak isterler. Çocuklarda görülenden farklı olan bazı belirtiler de vardır.

    Yetişkinlerde görülebilecek bazı DEHB belirtileri şunlardır:

Dikkatsiz araba kullanma - DEHB olan bir yetişkin hareketli olabilir ve yoldaki sonuçları düşünmeyebilir.

Dinlemede zorluk çekme – DEHB olan bir insanın üniversitede veya işyerinde önemli bir iş toplantısında kolaylıkla dikkati dağılabilir.

Kişilerarası ilişkilerde sorun - Bazen DEHB olan insanlar ilişkilerde bencil görünürler. Karşısındaki insanı dinliyor gibi görünmeyebilir veya sevdiklerine değerli hissettiren önemli tarihleri veya planları unutabilirler.

Başladığı görevleri bitirememe – DEHB olan yetişkinler yaratıcı olma eğilimindedir ancak başlattıkları fikir veya aktiviteleri takip etmekte zorluk çekerler.

DEHB VE ASPERGER SENDROMU BELİRTİLERİ ARASINDAKİ BENZERLİKLER

    Asperger ve DEHB, tanıyı zorlaştırabilecek benzer belirtilere sahiptir. Semptomların çoğu örtüşür ve iki durum doktorlar tarafından bile sıklıkla karıştırılabilir. Bu iki durumun ortak belirtileri şunlardır:

Hareketlilik ve yerinde durmada güçlük

Sosyal etkileşimlerde zorluk

Sık aralıklarla kesintisiz konuşma

Konsantre olma veya ilginç olmayan şeylere odaklanmada sorun

Düşünmeden dürtüsel davranma

    Çocuklarda bu semptomlardan herhangi biri görülürse bir akıl sağlığı uzmanı tarafından muayene ettirilmelidir. Çocukların okulda ve daha sonra yetişkinlikte başarılı olabilmesi için uygun şekilde teşhis ve tedavi edildiğinden emin olmak önemlidir.

ASPERGER SENDROMU VE DEHB NEDENLERİ

    Doktorlar ve araştırmacılar hala Asperger’in ve DEHB’nin sebeplerine dair cevaplar arıyorlar. Beyindeki değişiklikler her iki durumdan da sorumlu ancak farklı sebeplerden dolayıdır. Araştırmacılar, Asperger'in beyinde meydana gelen değişikliklere tam olarak neyin sebep olduğunu belirleyemiyorlar, ancak tıbbi görüntüleme ile değişiklikleri görebiliyorlar. DEHB'nin sebepleri üzerine yapılan araştırmalar DEHB görüldüğünde dopaminin azaldığını göstermiştir. Dopamin, beyindeki duygusal tepkilerden, hareketlerden ve sinyallerin bir sinirden diğerine hareket etmesinden sorumlu olan bir kimyasaldır. Beyinde yapısal bir farklılık da olabilir. Ancak beyindeki bu değişikliklerin nedeni bilinmemektedir. Hem Asperger hem de DEHB'de genetik faktörlerin bu hastalıkların gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Hamilelik sırasında sigaraya maruz kalma veya çevredeki toksinler gibi çevresel faktörler de her iki durumda rol oynayabilir.

DEHB HAKKINDA YANLIŞ KANILAR

    Bazı insanlar DEHB görülen bireylerin kaba veya tembel olduklarını düşünebilirler. Bu önyargılar sadece doğru olmamakla kalmayıp, aynı zamanda tehlikelidir. Örneğin, DEHB olan bir kişi konuşma aralarına girme konusunda zorluk çekebilir çünkü yaptıkları konuşma konusunda heyecanlanırlar. Bu durum karşısındaki kişinin söyledikleri umursamadıklarından dolayı görülmez. DEHB olan bir kişi tembel değildir. Bir görevi tamamlayamamalarının birçok nedeni vardır. Bu sebepler odaklanma güçlüğü veya görevi ilginç bulmamak olabilir. Unutkanlıktan dolayı acemice bir hata yapma korkusu olabilir. DEHB olan kişilerin kasıtlı olarak etraflarındakileri rahatsız etmek istemediklerini de hatırlamak önemlidir. Belirtilerini kontrol etmekle ve onları yanlış anlayan bir dünyaya uyum sağlamaya çalışmakla mücadele ederler. Bu nedenle DEHB olan bir kişi sinirlenebilir veya depresyonda olabilir.

DEHB DEPRESYONLA SONUÇLANABİLİR

    Eğer bireyin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu varsa, insanların kendisini anlamadığını hissedebilir ve bu durum cesaretlerini kırılabilir. Bu anlaşılabilir bir durumdur ancak bireyler için acı verici bir his olabilir. Bazen DEHB olan insanlar davranışlarını açıklamaya çalışırlar ancak diğerleri bunu anlamaz. Başkalarına nasıl veya neden belirli bir şekilde davrandıklarını anlatmaya çalıştıktan sonra ve hayal kırıklığı veya empati eksikliği ile karşılaştıklarında, kişi depresyona girebilir ve kendini izole edebilir. Bu duyguları hissetmek zordur. Bu bireyler de hissettiklerini bir günlüğe kaydetmekten ve danışmanlıkta onlardan bahsetmekten faydalanabilirler.

ONLİNE DANIŞMANLIK DEHB İLE YAŞAYANLARA YARDIM EDEBİLİR

    DEHB belirtilerinizin kontrol edilemez olduğunu hissettiğinizde veya düzeninizi sağlamak için başa çıkma stratejilerini öğrenmek istediğinizde, danışmanlık size yardımcı olabilir. Belki de diğer insanların onaylanmış hissetme ihtiyacına müdahale etmek veya odaklanmak gibi kişilerarası ilişki problemleri üzerinde çalışmak istersiniz. Bu konuları bir danışmanla tartışabilirsiniz. Online terapi, DEHB'nin bir sonucu olarak yaşadığınız sorunlu davranışlarla nasıl başa çıkılacağı hakkında konuşmak için mükemmel bir seçenektir.

Çocuğunuzda yukarıdaki belirtilerden bazılarının olduğunu düşünüyorsanız, olabildiğince çabuk yardım istemeniz önemlidir. Erken tanı ve erken tedavi, çocuğunuzun şimdi ve gelecekte başarısı için çok önemlidir. Randevu almanız gerekip gerekmediğinden hala emin değilseniz, yardımcı olabilecek başka kaynaklar da vardır. Terapiya olarak, size yardım aramak isteyip istemediğinizi belirleyebilmeniz için bunlar ve diğer koşullar hakkında değerli bilgiler sağlayabiliriz. Buradaki terapistler sizinle çocuğunuzun semptomlarını tartışabilecek ve çocuğunuza karşı en iyi yaklaşımı belirlemenize yardımcı olacaktır.

Burada olanlar dışında, lisanslı ve onaylanmış online danışmanlarımızdan biriyle konuşmak istiyorsanız, ihtiyacınız olan uzmanlığı ve desteği almak için hemen randevu alın.