BEDEN DİSMORFİK BOZUKLUĞU NEDİR?    

    Beden dismorfik bozukluğu, insanların dış görünümlerine takıntılı hale gelmelerine, kendi imajlarını olumsuz algılamalarına ve var olan bu algıları nedeni ile sorunlu gördükleri vücut bölümleriyle aşırı derecede uğraşmalarına neden olan durumdur. Beden dismorfik bozukluğuna sahip bir kişi, dış görünümüne ilişkin çarpık bir algıya sahiptir. Bu algı, gözler, burun, ağız, cilt, kaslar ve vücudun herhangi bir bölümü veya görünümüyle ilgili gerçek kusurlar olabileceği gibi çoğu zaman gerçekte var olmayan kusurlara ilişkindir. Herhangi bir kusur varsa dahi, o kadar küçüktür ki kişi dışında az sayıda insan bu kusuru fark eder. Beden dismorfik bozukluğu, sıklıkla anlaşılmayan ve nadir görülen bir rahatsızlıktır. Obsesif-kompulsif bozukluk veya depresyonla karıştırılabilir. Bunun sebebi, belirtilen rahatsızlıklar ile bazı semptomlarının ve özelliklerinin örtüşmesidir. Buna karşılık, beden dismorfik bozukluğu, düşünüldüğünden daha yaygın bir rahatsızlıktır. Elli kişiden yaklaşık birinin beden dismorfik bozukluğuna sahip olduğu tahmin edilmektedir. Beden dismorfik bozukluğu olan bir kişi için algılanan kusurlar ve deformasyonlar şiddetli ve endişe vericidir. Bu şiddetli ve endişe veren algı nedeni ile, kişi günlük yaşantısına adapte olamayabilir, çalışma yeteneğini bozulabilir. Beden dismorfik bozukluk, tedavi edilmediği takdirde, kişilerin sosyal hayattan izole olmasına ve bu anlamda bir zayıflık yaşamalarına sebep olabilir.

BEDEN DİSMORFİK BOZUKLUĞUNU TANIMLAMAK

Beden dismorfik bozukluğu, daha önce DSM-4'te biraz farklı bir tanımı olan, somatoform bozukluk olarak sınıflandırılmıştır. Obsesif-Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar grubuna dahil edilmesi, DSM-5 ile getirilmiş bir değişikliktir. Beden dismorfik bozukluğu, DSM-5 kriterleri şöyle sıralanmıştır:

A. Kişinin dış görünümünde, başkalarınca gözlenebilir olmayan ya da başkalarınca önemsenmeyecek bir veya birden çok kusur ya da kusur/özür algılama düşünceleri ile uğraşıp durması,

B. Kişinin, bu bozukluğun gidişatı sırasında bir zaman, dış görünümüyle ilgili kaygılardan ötürü yinelemeli davranışlarda (örn; aynaya bakıp durma, aşırı boyanma, derisini yolma, güvence arayışı) ya da zihinsel eylemlerde (örn; dış görünümünü başkalarıyla karşılaştırma) bulunması,

C. Bu zihinsel uğraşların, klinik açıdan kişi için belirgin bir sıkıntıya ya da kişinin toplumsal veya işle ilgili alanlarda ve önemli diğer işlevsellik alanlarında düşmeye neden olması,

D. Dış görünümle ilgili bu zihinsel uğraşların, bir yeme bozukluğu tanı ölçütlerini karşılayan bir kişide, vücut yağı ya da ağırlığı ile ilgili kaygıları bulunması.

    Ek olarak, teknik özellik gerektirebilecek birkaç alan vardır. Birincisi, bir tür beden dismorfik bozukluğu olan kas dismorfisi ile ilgilidir ve kişinin vücudunun çok küçük veya belirli bölgeleriyle meşgul olup olmadığını sorgular. İkincisi, daha geneldir ve kişinin durumla ilgili inançlarına dair üç olası seçenekle, ilgili bilgi edinmeyi kapsar. İyi veya adil içgörüyle; birey, beden dismorfik bozukluğu ile ilgili inançlarının kesinlikle ya da muhtemelen doğru olmadığını ya da doğru olabileceğini ya da olamayabileceğini kabul eder. Zayıf içgörüyle; birey, beden dismorfik bozukluğu ile ilgili inançlarının muhtemelen doğru olduğunu düşünür.

İçgörüsüz/sanrılı inançlarla; birey, beden dismorfik bozukluğu ile ilgili inançlarının doğru olduğuna tamamen ikna olmuştur.

     Bu son bölüm, tanılarda özellikle önemlidir. Çünkü, hangi tedavi süreci ve yönteminin gerekli olduğunu belirleyebilir. Bununla birlikte, ne yazık ki, birçok psikiyatr ve psikolog beden dismorfik bozukluğu belirtilerini tanıma konusunda zorluk yaşayabilir ve depresyon veya obsesif kompulsif bozukluk ile karıştırabilir. Bu nedenle, kendinizde ve çevrenizdeki kişilerde bulunan davranış, belirti ve işaretleri tanımak, doğru tedavinin alınması ve bir hayatın kurtarılması için fark yaratacaktır.

BEDEN DİSMORFİK BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ

Beden dismorfik bozukluğu semptomlarının bazıları, yukarıda DSM-5 kriterleri ile açıklanmış olmasına rağmen, dikkat edilmesi gereken daha fazla belirti vardır. Takıntılı bir şekilde ayna karşısındaki görüntünün kontrolü, alışkanlıkların tımar edilmesi ve kişilerin kendilerini başkalarıyla karşılaştırması gibi belirgin belirtilere ek olarak, vücut dismorfisine sahip bazı insanlarda aşağıdaki durumlar görülebilir.

- Kamufle etme davranışını gösterme (vücutlarını kıyafet, makyaj ve vücut pozisyonu/duruşu ile gizleme),

- Aşırı derecede araştırma yapma ve ameliyat olmayı düşünme,

- Aynaya bakmaktan kaçınma,

- Aşırı egzersiz yapma,

Bununla birlikte kişinin kilosunda kayda değer değişiklikler gözlemlenebilir ve kişinin arkadaşları, ailesi ve akranları ciddi kilo değişikliklerini fark edebilirler. Birbirlerinden farklı olmalarına rağmen beden dismorfik bozukluğu, sıklıkla anoreksiya ve bulimia nervoza gibi yeme bozuklukları ile birlikte görülebilir. Beden dismorfik bozukluğu ve anoreksiya olan bir kişi, aşırı kilolu olduğuna inanabilir. Ancak, gerçekte düşük gıda alımı nedeniyle aşırı derecede zayıflar. Bu nedenle, kişinin yetersiz beslenmiş ve hasta görünmesi de mümkündür. Ancak, beden dismorfik bozukluğu olan bir kişinin aklında hala yapılacak işler vardır. Spektrumun diğer ucunda, kendisinin çok küçük olduğunu düşünenler, yeterli yiyecek yeme ve spor salonunda zaman geçirme ve genellikle kas dismorfisinde olduğu gibi ağırlık kaldırma ile meşgul olurlar, bu genellikle erkekleri etkileyen bir beden dismorfik bozukluğu alt tipidir. Bu saplantılar ayrıca depresyon, anksiyete, madde kullanımı ve hatta intihar gibi diğer psikiyatrik sorunlara neden olabilir.

 
BEDEN DİSMORFİK BOZUKLUĞU, BEDENİNİZDEN DAHA FAZLASIDIR

 BEDEN DİSMORFİK BOZUKLUĞUNUN YEME BOZUKLUKLARI İLE BAĞLANTISI NEDİR?

Yeme bozukluklarının beden dismorfik bozukluğu ile örtüşmesi çok yaygındır. Her cinsiyetten, her ırktan, her yaştan, tüm gelir seviyelerinden, tüm beden ölçülerinden insanlar, şiddetli ve yaşamı tehdit eden yeme bozukluğu gösterebilir. Yeme bozuklukları, anoreksiya ve bulimia ile sınırlı değildir. Tıkanırcasına yeme bozukluğu da tanımlanmış diğer bir yeme bozukluğudur. Aşırı egzersiz, birçok yeme bozukluğunun işareti/semptomu olabilir. Bu işaret/semptom, bir insanın vücuduna verebileceği hasara rağmen fark edilmeme ve hatta toplumumuzda övülme eğilimindedir. Yeme bozukluğu ile birlikte görülen beden dismorfik bozukluğu, çok zararlı bir döngüye katkıda bulabilir. Yetersiz beslenmek, kişinin kendisini kusurlu algılamasına sebep olabilir. Her iki koşul da bir kişinin gün boyunca, aşırı kez aynaya bakarak “vücut kontrolü” yapmasına neden olabilir. Bunun gibi ritüeller ve davranışlar, oldukça müdahaleci olabilir. Yeme bozukluklarının yanı sıra eşlik eden rahatsızlıklar da beden dismorfik bozukluğu olan kişilerde sıklıkla teşhis edilir. Bu durumlar arasında, bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla anksiyete bozuklukları, depresyon veya diğer ruh hali bozuklukları da yer alabilir.

ONLINE TERAPİ NEDİR? FAYDALARI NELERDİR?

      Herhangi bir ruh sağlığı bozukluğu için tedavinin en zor kısmı, ilk adım olan, bozukluk ile ilgili farkındalık oluşturmak ve farkındalık yaratmaktır. Yıllarca kontrol edilmeyen veya düzenlenmeyen ruh sağlığı bozukluğu ile uğraşıyorsanız, bu konulara eşlik eden semptomlar neredeyse sizin için tedavi edilebilecek bir sorunun parçası olmaktan ziyade sizin kimliğinizin bir parçası gibi görünebilir. Sorunun farkında olduğunuzda ve tedavinin sizin için bir olasılık olduğunu kabul edebildiğinizde, bu hedefi gerçekleştirmek için gereken ilk adımları atmak çok daha kolay hale gelir. Çoğu zaman belli bireylerin yoluna çıkan bir diğer önemli konu, kişilerin kendi kendine teşhis koyması veya büyük bir ruhsal/psikolojik sağlık bozukluğunu kendi başlarına halletmeye çalışmasıdır. Kişilere tedavi sürecinde kişiye daha iyi rehberlik edebilecek, araçları ve diğer kaynakları sağlayabilecek bir akıl sağlığı uzmanı tarafından teşhis konulması gerekmektedir. Gelecekte daha fazla komplikasyondan kaçınmak, rahatsızlığın üstesinden gelmek için teşhisin mümkün olduğu kadar çabuk ve başarılı bir şekilde konulması gerekir.

        Bu tarz durumlarda, insanların sahip olabileceği en yaygın soru, “Nasıl başlamalıyım?” sorusudur. İyileşme sürecinde, beden dismorfik bozukluğunu atlatmak ve beden dismorfik bozukluğu ile sınırlanmamış bir hayata başlamak için genellikle iki yol vardır. Başvurulabilecek ilk yöntem, bölgenizde bu tür rahatsızlıklar konusunda uzmanlaşmış ve belirtilerle/semptomlarla başa çıkmanıza yardımcı olacak gerekli tedavi ve kaynakları size sağlayabilecek online terapi hizmeti sunan bir danışman aramaktır. Birçok kişi için online terapi, iyi bir seçenektir. Çünkü kişinin çevresinde, rahatsızlığı alanında uzman bir danışman bulunmayabilir veya kişinin seyahatini sınırlayan ve ihtiyaç duyduğu randevulara ulaşmasını imkansız kılan zaman kısıtlamaları bulunabilir. Neyse ki, bu tür sorunları yaşayan herkes için, bu ortak sorunların gözden geçirildiği ve bu sorunların çözümüne yardımcı olunabilmesi amacıyla kişilerin ihtiyaç duydukları yardımı alabilmeleri için birçok yardımcı online kaynak vardır. İhtiyacınız olduğunda her zaman kullanabileceğiniz ve online terapi hizmeti alabileceğiniz bir kaynak, Terapiya’dır. Terapiya, her türlü zihinsel/psikolojik sağlık sorunuyla başa çıkabilen sertifikalı terapistlere 7/24 erişim sağlanmasına yarayan online terapi platformudur. Terapiya sayesinde, kendi evinizin mahremiyetinde veya tercih ettiğiniz her yerde, güvenilir bir internet bağlantısına erişerek terapistinizle tanışabilir ve terapi hizmeti alabilirsiniz. Beden dismorfik bozukluğu olan bireylerin evlerini terk etmekte zorlandıkları bilinmektedir. Beden dismorfik bozukluğununa sahip ve evden çıkmakta zorlanma durumunu yaşayan kişiler için Terapiya, özellikle yararlı olabilir. Beden dismorik bozukluğu, beden imajı bozukluğu, yeme bozukluğu veya başka bir zihinsel/psikolojik sağlık durumundan muzdarip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız, Terapiya bu koşulları ve rahatsızlıkları yönetmenize, başa çıkma becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olacak uzman danışman/psikolog veri tabanı bulunmaktadır.