AİLE TERAPİSİ NEDİR? 

     Aile terapisi, aile üyelerinin iletişimini geliştirmelerine ve yaşanan çatışmaları çözmelerine yardımcı olabilecek bir tür psikoterapi çeşididir. Bu hizmet, lisanslı bir terapist tarafından sağlanır. Aile kurumu içindeki problemlerle ilgilenmesi ve doğrudan aile üyeleriyle  çalışması nedeniyle bireysel yaklaşımlardan farklıdır. Aile terapisi genel olarak, bütün aile üyelerinin sorunlarla karşılaştığını ve aile üyelerinin sorunun devamında veya çözümünde önemli roller oynadığını varsaymaktadır. Bu tür bir terapi bazen tüm aile üyelerinin katılımıyla, bazen bazı aile üyelerinin ve bazen de aile içerisinden tek bir kişinin katılımıyla gerçekleştirilir. Aile terapisi genellikle aile üyeleri arasında karşılıklı anlayışın artmasına ve aile ilişkilerinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur. Ayrıca, aile bireylerinin sorunları, etkileşimleri temelinde incelenmektedir. Buradaki amaç, bir aile üyesini suçlamak veya sorunun ne olduğunu görmek değil, aile sisteminde problemin devam etmesine neden olan döngüleri işaret etmek ve onları değiştirmektir.

AİLE TERAPİSİNDE HANGİ SORUNLAR ÜZERİNDE ÇALIŞIR?  

     İdeal olarak ailelerimiz, her zaman destek için güvenebileceğimiz, güç ve geribildirim aldığımız, sevgi ve kaygı duyduğumuz, yakın ve rahat hissettiğimiz, düşünceleri ve hisleri açıkça paylaşabildiğimiz kişilerin toplamıdır. Gerçekte, az sayıda aile bu beklentileri her zaman karşılamaktadır ve bazı durumlarda, aileler ideal olmaktan uzaktır. Bunun yerine stres, yanlış anlama, öfke, kopukluk ve karşılanmayan ihtiyaçlar gibi problemler ortaya çıkar. Aile terapisi, eşler, çocuklar veya diğer aile üyeleri ile ilgili sıkıntılı ilişkileri geliştirmeye yardımcı olabilir. Aile terapisinde, evlilik veya maddi problemler, ebeveynler ve çocuklar arasındaki çatışma, madde bağımlılığının ya da akıl hastalığının tüm aile üzerindeki etkisi gibi konular üzerinde çalışılır.

AİLE TERAPİSİ NASIL YAPILIR?

    İlk seanslarda terapist aile bireyleriyle sorunları anlamak için görüşme yapar. Aile bireylerine sorunları nasıl gördüğünü, sorunların başlangıç noktasını ve ailenin şimdiye kadar olan problemleri nasıl yönetmeye çalıştığı hakkında sorular sorar. Daha sonra terapist, alınan bilgilere göre bir tedavi planı oluşturur.  

    Aile terapisinde amaç, danışanların aile içindeki çatışmaları çözmelerine yardımcı olmak ve yaşananlar için kimseyi suçlamamaktır. 

    Terapist aile üyelerinin daha iyi iletişim kurmasına, sorunları çözmesine ve birlikte yaşamanın yeni yollarını bulmasına yardımcı olacaktır. Aile terapisi her zaman bir sorunu ortadan kaldıramaz. Ancak aile üyelerine zor durumlarla daha iyi başa çıkabilmeleri için yeni başa çıkma becerileri kazandırabilir. Oturumların süresi ve sıklığı problemin ciddiyeti, danışanların problemi yaşamış olduğu süre ve problemin günlük yaşamı ne kadar etkilediği gibi faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir. 

   Aile terapisi sırasında aşağıda verilen tavsiyeleri uygulamanız terapi sürecinizin daha sağlıklı ilerlemesine yardımcı olabilir.

• Ailenizin sorunları çözme, düşünceleri ve duyguları üretken bir şekilde ifade etme yeteneğini inceleyin.
• Çatışmaya katkıda bulunan sorunları ve bu sorunları çözmenin yollarını tanımlamak için aile rollerini, kurallarını ve davranış kalıplarını keşfedin.
• Ailenizin birbirlerini önemsemesi gibi güçlü yönlerini ve birbirlerine güvenme güçlüğü gibi zayıf yönlerini belirleyin.

AİLE TERAPİSİNİN TÜRLERİ NELERDİR? 

    Aile terapisinde, uzmanlar tarafından sık kullanılan dört terapi türü vardır. Bunlar;

1.Destekleyici Aile Terapisi 

     Genellikle aile üyelerinin, tüm aileyi etkileyen bir sorunla ilgili duygularını ifade etmelerine yardımcı olmak için kullanılır. Bu tür aile terapisi, herkesin hissettiğini ifade edebileceği güvenli ve açık bir ortam sağlar. Ailelerin bir araya gelmesi ve kendilerini rahatsız eden konular hakkında açıkça konuşması ve terapistin pratik tavsiyeler sunması için açık bir fırsattır.

2.Bilişsel-Davranışçı Terapi (CBT)

    Problemi azaltmak veya kurtulmak için insanların düşünme ve davranış tarzlarını değiştirmeye çalışır. Bilişsel-davranışçı terapide terapist, her bir aile üyesine ev ödevi verebilir ya da belirli davranış programları hazırlayabilir.

3.Psikodinamik Terapi

    Psikodinamik terapi, daha çok bireyin bilinçdışına (bazen bilinçaltı olarak adlandırılır) bakma eğilimindedir. Bu terapi türü, derinlerde yatan sorunları açığa çıkararak problemleri azaltmaya çalışır. Bu yöntemi kullanan pek çok terapistin, bireylere tartışmaları için gerçek nedenler sunarak aile üyelerinin zorlukları daha başarılı bir şekilde çözebilmelerini hedefler.

4.Sistemik Aile Terapisi

    Tüm ailenin duygularına vurgu yapar. Aile dinamiği içindeki sorunları ve ailede neler olup bittiğini ortaya çıkarmak için tüm ailenin fikirlerini ve tutumlarını belirlemeye çalışır. Terapist bu alanları tam olarak anladıktan sonra  problemleri, tutumları ve ilişkileri faydalı ve gerçekçi olan bir seviyeye getirmeyi hedefler.

AİLE TERAPİSİ KİMLERE YARDIMCI OLABİLİR?  

     Hafif veya şiddetli aile sorunları, ailedeki davranışsal ve zihinsel sağlık sorunlarından veya belirli stresli olaylardan kaynaklanabilir. Yaygın aile sorunları şunlardır:

• Finansal konular
• Keder
• Madde bağımlılığı
• Çocuklarda ve ergenlerde davranış sorunları ve akademik konular
• Akıl sağlığı endişeleri
• Ayrılma, boşanma veya karma aile düzenlemeleri
• Kronik hastalık 

     Kaynak ne olursa olsun, üzücü aile dinamikleri, genişletilmiş aile de dahil olmak üzere, her ailenin işleyişine büyük ölçüde müdahale edebilir. Ancak aynı hanede yaşayanların, ayrı yaşayanlardan daha fazla etkilenmesi muhtemeldir. Aile üyeleri iyi geçinemediğinde, gerginlik her aile üyesinin zihinsel ve fiziksel sağlığını, ilişkilerini ve hatta rutin görevler için kapasitesini etkileyebilir. Bir ailede yaşanan problemler, tekrarlanan aile çatışmaları, çocuklar ve ergenlerdeki dramatik davranış kaymaları, ruh hali değişimleri ve depresyon yoluyla görülebilir.

AİLE TERAPİSİNİN AMAÇLARI NELERDİR? 

      Aile terapisi, aile üyelerine şartlanmaları ortadan kaldırma ve birbirlerine yardım etme fırsatı verir. Bireylerin her aile üyesinin farklı yönlerini kabul etmesine ve birlikte yaşama dengesini düzenlemeye odaklanır. Tedaviyi alan taraf  birey değil, bireylerin bağlı olduğu ilişki ağlarıdır. Bazı durumlarda, terapist aile üyelerinin bilmediği sorunlara dikkat çekebilir ve bu noktada çalışmalarını sağlayabilir. Aynı zamanda, terapist aile üyelerinin birbirlerine nasıl davrandıklarına dikkat eder. Her ne kadar araştırmalar aile terapisinin her türlü psikolojik problemde etkili olduğunu göstermiş olsa da, genel olarak aile terapisi için başvurulan problemler şunlardır: 

• Aile içindeki ikili ilişkilerde zorluklar,
• Sorumluluk paylaşımından kaynaklanan problemler, 
• Aile üyelerinden birinin yaşadığı problemin (panik atak, hayvan fobisi, öfke yönetimi, depresyon vb.) diğerini etkilemesi üzerine yaşan sorunlar. 

Ayrıca her türlü travma (kayıp, iflas, kaza vb.) aile terapisi alanındadır.

 AİLE TERAPİSİ NE KADAR SÜRER?

      Aile terapisi genellikle kısa sürelidir. Tüm aile üyelerini veya  yalnızca katılmaya istekli olanları içerebilir. Özel tedavi planları ailelerin durumlarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Aile terapisi seansları aile bağlarının derinleşmesine yardımcı olabilir ve stresli zamanlarla başa çıkma becerilerini öğretebilir. Seanslar yaklaşık 12 seanstan oluşur. İhtiyaç duyulan seans sayısı ailelerin özel durumuna ve terapistin önerisine bağlı olarak değişebilir. 

     Bir terapistle seansları planlamadan önce, terapistin danışmaya gelen aile için uygun olup olmadığı ölçülmelidir. Bu açıdan dikkate alınması gereken bazı faktörler ve sorulacak sorular aşağıdaki gibi olmalıdır: 

• Eğitim ve deneyim geçmişi nedir? 
• Devlet tarafından lisanslandırılıyor mu? 
• Aile terapisi için uzmanlığını nasıl kazanmış?  
• Ailenizin sorunuyla ilgili tecrübesi nedir?

(Bilgilerin hepsine uzmanlarımızın profillerinden ulaşabilirsiniz.) 

AİLE TERAPİSİ İLE BİRLİKTE İLAÇ KULLANMAK GEREKLİ MİDİR?

      Terapi, başa çıkma ve kendi kendini yönetme becerilerini öğretebilir. Ancak bazı durumlarda ileri tedavi önerilmesi söz konusu olabilir. Danışanların endişelerine ve fiziksel sağlığına bağlı olarak, yalnızca bir terapist görmek yeterli olabilir. Bazı kaygılar için ilaç faydalı olabilir. Böyle durumlarda psikiyatrist ile görüşmek daha faydalı olacaktır. Tam bir değerlendirme, danışanın probleminin niteliğini ve durumuna uygun olabilecek tüm tedavi seçeneklerini belirlemesine yardımcı olabilir. Bu tedavi seçeneklerini doğru bir şekilde değerlendirebilmeniz için bir uzmandan destek alabilirsiniz.

AİLE TERAPİSTLERİNİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

    Bir terapist veya danışman olmak belli temel becerileri gerektirir. Terapistlerin mesleklerinde yardımcı olabilecekleri temel becerilerden bazıları şunlardır:

Etkili İlişki Kurabilmek: Evlilik ve aile terapistleri düzenli olarak doğrudan insanlarla çalışırlar ve danışanlarıyla etkin bir şekilde çalışmak için hızlı bir şekilde güvenilir ilişkiler kurmaları gerekir. Danışanların iyi iletişim becerilerine sahip olan bir terapistle pozitif bir terapötik ilişki kurma olasılığı daha yüksektir. Çünkü bu rahatlık ve güven sağlayabilir.

Problem Çözebilmek: Sorunları bir aile terapisti olarak çözmek, aile sistemleri teorisi ve aile terapisi ile ilgili araştırmalar hakkında derinlemesine bilgi sahibi olmayı, eleştirel düşünebilmeyi ve klinik becerileri gerektirir.

Kültürel Hassasiyet: Evlilik ve aile terapistleri hayatın her kesiminden farklı insanlarla çalışmayı bekleyebilir. Bu nedenle, kültür, etnik köken, cinsiyet, milliyet, ırk, din, cinsel yönelim ve maneviyat dahil olmak üzere çeşitlilikle ilgili sorunları takdir edebilmelidirler.

Etik: Aile terapistleri danışanlarıyla gizlilik sorunları, klinik uygulama ve araştırmanın yasal sorumluluk ve yükümlülükleri bilincini gerektiren güvenilir ve dürüst bir ilişki kurabilmelidir. Etik terapi sağlamak için, danışmanlar ve terapistler terapide yardımcı oldukları insanlarla sağlıklı sınırlar oluşturabilmeli ve sürdürebilmelidir. Terapistler danışanlara terapötik ilişkinin doğasını ve sınırlarını açıkça iletebilmelidir.

Empati: Empati, düşüncelerini veya duygularını açıkça ifade etmese bile, başka bir kişinin deneyimlerini anlama ve tanımlama yeteneğidir. İyi bir terapist, bir terapist olarak danışanlar ile aynı fikirde olmasa bile seçimlerini ve duygularını anlayabilmelidir. Karşısına çıkan çok çeşitli danışanlarla empati kurmalıdır.

Dinleme Becerileri: Neredeyse tüm terapi türlerinde, terapistlerin insanları aktif olarak dinlemesi, düşüncelerini onlara geri yansıtması ve danışanların aktardıkları önemli olayları ve duyguları hatırlayabilmeleri gerekir. Ayrıca danışanların değinmediği şeylere ve nasıl iletişim kurduklarına da dikkat etmeleri gerekir.  

AİLE TERAPİSİNDE ONLİNE TERAPİ GÖRÜŞMESİ FAYDALI OLUR MU?

      Ailedeki sorunlar ne olursa olsun, online aile terapisi danışmanlığı bu problemleri çözmelerine yardımcı olabilir. Aileler, kendilerini rahatsız eden şeyler hakkında daha rahat konuşabildiklerine inandıkları için evlerinin konforuna ihtiyaç duyarlar. Bu durumlarda online terapi görüşmesi aileler için bir avantaj sağlar. Sohbet esnasından özellikle hassas bir konuysa aile üyelerinin aynı odada bulunmaması dikkat edilmesi gereken etmenlerden biridir. Bu noktada Terapiya, lisanslı uzman aile danışmanlarıyla beraber en iyi hizmeti sunmak için bulunmaktadır.